Gevoeligheid pensioen.
Naar een schokbestendiger, stabieler en evenwichtiger pensioen
Het wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader (hierna: FTK) voorziet naar de mening van DNB in noodzakelijk ‘technisch onderhoud’ voor het Nederlandse pensioenstelsel. DNB ondersteunt de voorstellen. Het verwerken van kortingen wordt over een langere periode gespreid. Indexatie wordt alleen toegekend als dit naar verwachting ook in de toekomst mogelijk is. Deze evenwichtige combinatie van maatregelen leidt tot een schokbestendiger en stabieler pensioencontract. DNB pleit voor een voortvarende behandeling en inwerkingtreding van het wetsvoorstel per 1 januari 2015. Dit standpunt heeft DNB ingebracht bij het rondetafelgesprek van de Tweede Kamer over het wetsvoorstel Aanpassing FTK op 3 september 2014.
Huidig financieel toetsingskader kent gebreken
Uit de evaluatie van het FTK en de rapporten van de commissies Frijns en Goudswaard is gebleken dat het bestaande toezichtskader structurele tekortkomingen kent. De gevoeligheid van het pensioen voor schokken op financiële markten en voor stijging van de levensverwachting is hierbij een belangrijk aandachtspunt. Het huidige FTK zet de stabiliteit van zowel premies als uitkeringen onder druk. Zowel abrupte, forse kortingen als volatiele premies zijn ongewenst. Ook kan het beleggingsbeleid dat gericht is op het realiseren van een geïndexeerd pensioen, in de knel komen door de vaste looptijd van het langetermijherstelplan.
Een schokbestendiger en stabieler contract
Met het nieuwe FTK wordt het pensioen schokbestendiger door het hanteren van een langere periode voor het verwerken van financiële tegenvallers. De gelijkmatigere spreiding van schokken resulteert voor deelnemers in minder forse kortingen. Dit is ook vanuit macro-economisch perspectief wenselijk. Daarnaast zorgt de voorgestelde aanpassing in de herstelplansystematiek er voor dat pensioenfondsen hun beleggingsbeleid minder snel naar aanleiding van financiële schokken hoeven aan te passen.
Pensioenen worden bovendien stabieler door de voorgestelde voorwaarden verbonden aan de toekenning van indexatie. DNB onderschrijft de gedachte dat een pensioenfonds alleen indexatie mag toekennen wanneer zij dat naar verwachting ook in de toekomst kan doen. Pensioenen worden ook stabieler door het toepassen van dekkingsgraadmiddeling. Het beleid van fondsen wordt daardoor minder afhankelijk van dagkoersen. Dit voorkomt onnodig grote schommelingen in de uitkeringen. Tot slot zijn ook stabielere premies wenselijk. DNB ziet wel een spanningsveld tussen stabiele en kostendekkende premies. De mogelijkheid de premie te dempen op basis van verwacht rendement acht DNB tegen deze achtergrond minder prudent. Positief is wel dat als voorwaarde voor demping op basis van verwacht rendement is opgenomen dat in de premie een opslag moet worden opgenomen voor de financiering van de indexatie.
Transparantie belangrijk voor vertrouwen
Het is voor de houdbaarheid van ons stelsel en het herstel van het vertrouwen van belang dat vooraf helderheid bestaat bij alle belanghebbenden over hoe met financiële mee- en tegenvallers wordt omgegaan. Het wetsvoorstel draagt hieraan bij door het pensioencontract completer te maken, gericht op demaatschappelijke houdbaarheid van het pensioenstelsel. Het is daarmee een belangrijke stap in de goede richting. DNB onderschrijft voorts het initiatief van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om een nationale pensioendialoog te organiseren. De verdergaande vergrijzing, veranderende arbeidsmarktpatronen, de toegenomen omvang van het stelsel en de macro-economische aspect daarvan, en een toenemende diversiteit van de samenleving nopen tot verdere aanpassingen. Het nieuwe FTK is daarvoor een goede basis.
Voorstel is gebalanceerd
Een duurzaam pensioenstelsel vereist een evenwichtige verdeling van lusten en lasten tussen generaties. Die notie komt steeds prominenter naar voren in discussies over het Nederlandse pensioenstelsel. Ook DNB onderschrijft deze notie.
Het wetsvoorstel borgt het evenwicht tussen generaties. Het over een langere periode uitsmeren van financiële tegenvallers beschermt ouderen tegen forse kortingen. Daar staat tegenover dat de striktere voorwaarden voor indexatie jongeren meer zekerheid geeft over uitkeringen in de toekomst. De economische ontwikkelingen in de nabije toekomst zullen bepalen welke generatie-effecten op korte termijn zullen optreden. In het geval dekkingsgraden onverhoopt verder onder druk komen, profiteren ouderen van de langere uitsmeertermijn. In het geval van economisch herstel profiteren jongeren van de meer verantwoorde voorwaarden voor indexatie.
Tegen deze achtergrond is het van belang op te merken dat de voorgestelde wetswijzigingen een gebalanceerd pakket aan maatregelen vormen. Bij de verdere behandeling van het wetsvoorstel is het van belang deze generatie-effecten niet uit het oog te verliezen. Een wijziging van één van de afzonderlijk voorgestelde aanpassingen kan dit evenwicht verstoren.
Bron DNB